Τσιριγώτικες συνταγές
Μερικές μόνο από τις τοπικές γεύσεις των Κυθήρων σας παρουσιάζουμε παρακάτω, καθώς και τον τρόπο να τις υλοποιήσετε. Σε κάθε περίπτωση μπορείτε να «πειράξετε» τις συνταγές σύμφωνα με τις δικές γευστικές προτιμήσεις και να απολαύσετε «τα Κύθηρα στο πιάτο σας»…
Μελιτζάνες με ξινόχοντρο
Ένα κλασικό Τσιριγώτικο πιάτο είναι οι μελιτζάνες με ξινόχοντρο.
α) Παρασκευή Ξυνόχοντρου
Για την να παρασκευάσομε τον ξινόχοντρο, αλέθουμε το σιτάρι, (κατά προτίμηση σε χειρόμυλο), και το βράζομε με γάλα μερικών ημερών, ώστε να είναι ξινισμένο. Το ανακατεύομε σιγά σιγά, ώσπου να πήξει και να γίνει σαν κρέμα. Κατόπιν την κρέμα αυτή την τοποθετούμε σε ταψιά ή πιατέλες, τη σκεπάζουμε με τούλι και την αφήνουμε στον ήλιο να στεγνώσει.
Όταν στεγνώσει την κόβουμε μικρά κομματάκια και την εκθέτουμε ξανά στον ήλιο, ώστε να ξεραθεί τελείως. Αφού ξεραθεί, την χρησιμοποιούμε στα διάφορα φαγητά μας όπως τις μελιτζάνες, την σπανακόπιτα, (καλισούνι) κ.α.
β) Εκτέλεση
Αρχικά σοτάρουμε με το λάδι το κρεμμύδι και το σκόρδο. Κατόπιν ρίχνουμε τις μελιτζάνες κομμένες σε φέτες να μαλακώσουν λίγο. Μετά, σβήνουμε με το κρασί, προσθέτουμε τις ντομάτες, τον ξινόχοντρο και τα υπόλοιπα υλικά.
Τέλος προσθέτουμε 2 ποτήρια νερό και μαγειρεύουμε σε χαμηλή φωτιά μέχρι να δέσει η σάλτσα.
Κατόπιν τις αφήνουμε λίγο να κρυώσουν και σερβίρουμε.
ΥΛΙΚΑ
1 κιλό μελιτζάνες
5 ώριμες ντομάτες
1 μεγάλο ξερό κρεμμύδι
3 φρέσκα κρεμμύδια
2 σκελίδες σκόρδο
1 φλυτζάνι λάδι
1 ποτήρι κόκκινο κρασί
Μαϊντανό ψιλοκομμένο
1 κουταλιά ζάχαρη
100 γρ. ξινόχοντρο
Ανθό αλατιού Κυθήρων, πιπέρι
Ο μήνας που μπορείτε να απολαύσετε αυτό το μοναδικό έδεσμα του νησιού είναι o Μάιος. Τότε βγαίνουν οι αγκινάρες των Κυθήρων οι οποίες διαφέρουν σαν είδος από όλες τις άλλες γνωστές ποικιλίες.
ΥΛΙΚΑ
5-6 Τρυφερές αγκινάρες Κυθήρων (Είναι ανοιχτές σαν άνθος)
100 γρ. Ανθό αλατιού Κυθήρων
200 γρ. αγνό παρθένο ελαιόλαδο Κυθήρων
Ψητές αγκινάρες
Επιλέγουμε τις τρυφερές αγκινάρες και κόβουμε τελείως το κοτσάνι. Πλένουμε τις αγκινάρες, τις χτυπάμε λίγο ανάποδα για να φύγουν τυχόν έντομα ή χώμα, τις πασπαλίζουμε με αρκετό ανθό αλατιού Κυθήρων και ρίχνουμε αγνό παρθένο ελαιόλαδο ανάμεσα στα φύλλα.
Κατόπιν τις βάζουμε πάνω σε κάρβουνα που έχουμε ήδη ετοιμάσει. Μπορούμε αν δεν έχουμε κάρβουνα να τις βάλουμε σε ένα ταψί και να τις ψήσουμε στο φούρνο ή σε συσκευή ψησίματος ρομπότ.
Ψήνουμε τις αγκινάρες, (στο φούρνο), περίπου μία ώρα στους 100 βαθμούς. Κατόπιν δοκιμάζουμε αν τα εξωτερικά φύλλα βγαίνουν εύκολα και αν βγαίνουν τις αφήνουμε λίγο να κρυώσουν.
Αρχικά τρώμε τα φύλλα ένα-ένα, (μόνο το κάτω μέρος του φύλλου που έχει «ψαχνό») και μετά το κάτω μέρος, την «καρδιά» της αγκινάρας, που είναι και το νοστιμότερο κομμάτι.
Αυτό τον εξαιρετικό έδεσμα μπορείτε να το συνοδεύσετε με διάφορα είδη τυριών και αλλαντικών καθώς και με Τσιριγώτικα κρασιά.
Ψητές αγκινάρες
Επιλέγουμε τις τρυφερές αγκινάρες και κόβουμε τελείως το κοτσάνι. Πλένουμε τις αγκινάρες, τις χτυπάμε λίγο ανάποδα για να φύγουν τυχόν έντομα ή χώμα, τις πασπαλίζουμε με αρκετό ανθό αλατιού Κυθήρων και ρίχνουμε αγνό παρθένο ελαιόλαδο ανάμεσα στα φύλλα.
Κατόπιν τις βάζουμε πάνω σε κάρβουνα που έχουμε ήδη ετοιμάσει. Μπορούμε αν δεν έχουμε κάρβουνα να τις βάλουμε σε ένα ταψί και να τις ψήσουμε στο φούρνο ή σε συσκευή ψησίματος ρομπότ.
Ψήνουμε τις αγκινάρες, (στο φούρνο), περίπου μία ώρα στους 100 βαθμούς. Κατόπιν δοκιμάζουμε αν τα εξωτερικά φύλλα βγαίνουν εύκολα και αν βγαίνουν τις αφήνουμε λίγο να κρυώσουν.
Αρχικά τρώμε τα φύλλα ένα-ένα, (μόνο το κάτω μέρος του φύλλου που έχει «ψαχνό») και μετά το κάτω μέρος, την «καρδιά» της αγκινάρας, που είναι και το νοστιμότερο κομμάτι.
Αυτό τον εξαιρετικό έδεσμα μπορείτε να το συνοδεύσετε με διάφορα είδη τυριών και αλλαντικών καθώς και με Τσιριγώτικα κρασιά.
Ο μήνας που μπορείτε να απολαύσετε αυτό το μοναδικό έδεσμα του νησιού είναι o Μάιος. Τότε βγαίνουν οι αγκινάρες των Κυθήρων οι οποίες διαφέρουν σαν είδος από όλες τις άλλες γνωστές ποικιλίες.
ΥΛΙΚΑ
5-6 Τρυφερές αγκινάρες Κυθήρων (Είναι ανοιχτές σαν άνθος)
100 γρ. Ανθό αλατιού Κυθήρων
200 γρ. αγνό παρθένο ελαιόλαδο Κυθήρων
Πάστα Μύλου
Χωρίζουμε τα αυγά σε κρόκους και ασπράδια.
Προσθέτουμε τη μισή ποσότητα ζάχαρης μέσα στους κρόκους και τους χτυπάμε στο μίξερ.
Στη συνέχεια ρίχνουμε το σιμιγδάλι και προσθέτουμε το γάλα, σιγά σιγά. (Προσοχή, το γάλα πρέπει να είναι ζεστό για να μην κόψει το μείγμα.) Συνεχίζουμε να χτυπάμε μέχρι το μείγμα να αποκτήσει κρεμώδη υφή.
Ρίχνουμε το μείγμα σε μια κατσαρόλα και το αφήνουμε να βράσει σε μέτρια φωτιά μέχρι να πήξει. Ανακατεύουμε συνεχώς για να μη σβολιάσει το μείγμα. Όταν είναι έτοιμο το αφήνουμε να κρυώσει.
Κατά τη διάρκεια της παραπάνω διαδικασίας φτιάχνουμε τη μαρέγκα. Παίρνουμε τα ασπράδια των αυγών και τα χτυπάμε στο μίξερ (στη δυνατή ένταση) με την υπόλοιπη ζάχαρη.
Στην κρέμα που έχει κρυώσει ρίχνουμε τη σκόνη βανίλια, σταγόνες από άρωμα πικραμύγδαλου και το ξύσμα ενός λεμονιού. Προσθέτουμε το τριμμένο αμύγδαλο. Ανακατεύουμε καλά.
Στη συνέχεια ρίχνουμε τη μαρέγκα. Προσεκτικά όμως, γιατί αν την ανακατέψουμε πολύ μπορεί να ξεφουσκώσει.
Απλώνουμε το μείγμα σε ένα ταψάκι και ψήνουμε στους 180 βαθμούς για 45 λεπτά.
Βάζουμε το γλυκό υποβρύχιο (βανίλια) σε ένα κατσαρολάκι κι ανακατεύουμε καλά να λιώσει και να γίνει σαν σιρόπι, (γίνεται και σε μπεν μαρί). Δεν τη λιώνουμε πολύ τη βανίλια να μην γίνει πολύ ρευστή και πιει μέσα το γλυκό. Απλώνουμε γρήγορα – γρήγορα στην πάστα μύλου για να μην κρυώσει. Η βανίλια δίνει γλυκιά γεύση οπότε το γλυκό χρειάζεται πολύ λεπτή επικάλυψη για να μην γλυκάνει πολύ.
Το αφήνουμε λίγο στο ψυγείο να κρυώσει η βανίλια, (να γίνει σαν γλάσο) και είναι έτοιμο.
ΥΛΙΚΑ
7 αυγά
250 γραμμάρια σιμιγδάλι
1 λίτρο γάλα
350 γραμμάρια αλεσμένη αμυγδαλόψιχα
500 γραμμάρια ζάχαρη
800 γραμμάρια γλυκό βανίλια
1 λεμόνι 3 σταγόνες εσάνς πικραμύγδαλου
1 κουτ. γλυκού σκόνη βανίλια
ΥΛΙΚΑ
650γρ. αμυγδαλόψιχα ακαθάριστη
300γρ. ζάχαρη
200γρ. μέλι
200γρ. σιμιγδάλι ψιλό
1 κουτ. σούπας κανέλα
½ κουτ. σούπας γαρίφαλο σε σκόνη
Ανθόνερο (προαιρετικά)
Ζάχαρη άχνη για το πασπάλισμα των ροζέδων
Ροζέδες
Στα Κύθηρα, οι ροζέδες παραδοσιακά είναι ένα γλυκό που σερβίρετε στους γάμους μαζί με τα Τσιριγώτικα ξεροτήγανα. Αυτό το υπέροχο και τόσο απλό γλύκισμα μπορεί κανείς να το φτιάξει και να το απολαύσετε κανείς με έναν ωραίο ελληνικό καφέ.
Προθερμαίνετε το φούρνο στους 180°C. Αλέθετε στο μπλέντερ τα αμύγδαλα μαζί με τη ζάχαρη μέχρι να γίνουν σαν σπασμένο ρύζι.
Αραιώνετε το μέλι με ½-¾ φλιτζανιού ζεστό νερό. Ανακατεύετε τα αμύγδαλα με το σιμιγδάλι, τα μπαχαρικά και το μέλι μέχρι να έχετε μια σφιχτή ζύμη.
Πλάθετε το μίγμα με βρεγμένα χέρια, (για να μη κολλάνε), σε στρογγυλούς κουραμπιέδες ή το κόβετε με κουπ πατ σε σχήμα καρδιάς και αραδιάζετε τους ροζέδες σε βουτυρωμένο ταψί ή πάνω σε λαδόκολλα.
Ψήνετε τους ροζέδες στον προθερμασμένο φούρνο για 15-20 λεπτά, μέχρι να ροδίσουν ελαφρά. Προσοχή, δεν πρέπει να παραψηθούν.
Αφήνετε τους ροζέδες να κρυώσουν, τους ραντίζετε ή τους αλείφετε αν θέλετε με ανθόνερο και τους κυλάτε σε άχνη ζάχαρη, μέχρι να καλυφθούν εντελώς. Οι ροζέδες διατηρούνται φρέσκοι σε μεταλλικό κουτί.
Ροζέδες
Στα Κύθηρα, οι ροζέδες παραδοσιακά είναι ένα γλυκό που σερβίρετε στους γάμους μαζί με τα Τσιριγώτικα ξεροτήγανα. Αυτό το υπέροχο και τόσο απλό γλύκισμα μπορεί κανείς να το φτιάξει και να το απολαύσετε κανείς με έναν ωραίο ελληνικό καφέ.
Προθερμαίνετε το φούρνο στους 180°C. Αλέθετε στο μπλέντερ τα αμύγδαλα μαζί με τη ζάχαρη μέχρι να γίνουν σαν σπασμένο ρύζι.
Αραιώνετε το μέλι με ½-¾ φλιτζανιού ζεστό νερό. Ανακατεύετε τα αμύγδαλα με το σιμιγδάλι, τα μπαχαρικά και το μέλι μέχρι να έχετε μια σφιχτή ζύμη.
Πλάθετε το μίγμα με βρεγμένα χέρια, (για να μη κολλάνε), σε στρογγυλούς κουραμπιέδες ή το κόβετε με κουπ πατ σε σχήμα καρδιάς και αραδιάζετε τους ροζέδες σε βουτυρωμένο ταψί ή πάνω σε λαδόκολλα.
Ψήνετε τους ροζέδες στον προθερμασμένο φούρνο για 15-20 λεπτά, μέχρι να ροδίσουν ελαφρά. Προσοχή, δεν πρέπει να παραψηθούν.
Αφήνετε τους ροζέδες να κρυώσουν, τους ραντίζετε ή τους αλείφετε αν θέλετε με ανθόνερο και τους κυλάτε σε άχνη ζάχαρη, μέχρι να καλυφθούν εντελώς. Οι ροζέδες διατηρούνται φρέσκοι σε μεταλλικό κουτί.
ΥΛΙΚΑ
650γρ. αμυγδαλόψιχα ακαθάριστη
300γρ. ζάχαρη
200γρ. μέλι
200γρ. σιμιγδάλι ψιλό
1 κουτ. σούπας κανέλα
½ κουτ. σούπας γαρίφαλο σε σκόνη
Ανθόνερο (προαιρετικά)
Ζάχαρη άχνη για το πασπάλισμα των ροζέδων
Η σημαντικότερη συμβουλή για να υλοποιήσετε τις παραπάνω αλμυρές και γλυκές συνταγές είναι να χρησιμοποιήσετε αγνά υλικά και τα αυθεντικά προϊόντα Κυθήρων που αναφέρονται σε αυτές.